Maak zelf je Kerstdecoratie: Kerstman houtsnij tutorial
In deze workshop, die ik heb gegeven op de Online CreaKerstmarkt, hoop ik je aan te steken met mijn enthousiasme over houtsnijden en specifiek de houtsnij techniek “Whittling”. In deze workshop laat ik je zien hoe je met deze techniek eigen Kerstdecoratie voor in de Kerstboom kan maken. Ik vertel je meer over de fijnste Whittling materialen, basis houtsnij technieken en laat je een leuk beginnersproject (in een Kerst jasje) zien waarmee je kan uitproberen of houtsnijden ook iets voor jou is. Alle informatie uit deze blog hebben we ook verwerkt in een houtsnij tutorial zodat je alle informatie terug kan zien en kan lezen.
Inhoud
Oorsprong houtsnijden
Houtsnijden is een ambacht waarbij hout wordt gevormd en bewerkt met verschillende soorten gereedschap. Dit kan zowel elektronisch (met bijvoorbeeld een kettingzaag of dremel) of met handgereedschap (zoals gutsen, beitels en houtsnijmessen). Met dit gereedschap kunnen verschillende soorten hout met verschillende technieken worden bewerkt.
Zelf kwam ik voor het eerst in aanraking met houtsnijden door een antieke set voor mijn slaapkamer die mijn moeder via Marktplaats op de kop had getikt. Het houten bed, de kast en de dressoir waren allemaal prachtig versierd met houtgesneden ornamenten. Ik wilde graag laagdrempelig beginnen met houtsnijden en stuitte daarom op de houtsnij techniek “Whittling”, een techniek waarmee je met een houtsnijmes en een blokje hout kleine figuren kan maken. Mijn grote voorbeeld was de Canadees Doug Linker, die met zijn rustige en fijne tutorials liet zien hoe je verschillende figuren kon houtsnijden (ook voor jou dus een echte aanrader!). Ook deze tutorial is geïnspireerd door zijn werk.
Materialen voor houtsnijden
Om te beginnen met de houtsnij techniek “Whittling” heb je niet veel materialen nodig. Voor deze leuke Kerstman vertel ik je alle basis materialen die echt nodig zijn en extra materialen voor het afwerken en kleuren van je Kerstman. Verder heb ik ook wat Whittling boeken voor je die ik echt kan aanraden als je interesse hebt om deze techniek verder te leren.
Houtsnij tools & materialen
Als beginner zijn dit de belangrijkste tools en materialen voor houtsnijden:
Een mes kan je plezier in houtsnijden maken of kraken. Ik heb een aantal verschillende messen uitgeprobeerd voor Whittling en dit Sculpteermes n°13 van Flexcut is echt mijn absolute favoriet. Het is vlijmscherp (en ook heel goed scherp te houden) en door het dunne blad kan je er heel gedetailleerd mee werken. Perfect dus voor onze Kerstman!
Je kan in theorie elk hout gebruiken voor het maken van je Kerstman, maar verschillende houtsoorten hebben verschillende hardheden. Hard hout maakt het veel moelijker om details en vormen te maken. Zeker als beginner raad ik je daarom aan om zacht hout zoals linde- (basswood) of wilgenhout te gebruiken voor je Kerstman.
Om fijn te snijden, is het belangrijk dat je mes scherp blijft. Hier gebruiken we een leren strop met polijst compound voor. Deze leren strop van Beavercraft of de strop van Flexcut zijn heel fijn.
Zeker als beginner is het verstandig om te werken met een veiligheidshandschoen of tape voor je vingers. Het houtsnijmes is vlijmscherp en een ongeluk zit in een klein hoekje.
Gebruik een willekeurig potlood om het design van je Kerstman stap-voor-stap op het hout te tekenen.
Afwerking & kleuren
Wil jij je Kerstman een kleurtje geven en mooi “vintage” afwerken dan kan ik je de volgende materialen aanraden om te gebruiken:
Meng de acrylverf met een beetje water om de houtnerf nog te zien. Door het mengen met water heb je niet veel verf nodig. Daarom zijn de kleine verftubes uit de standaard set van Amsterdam perfect voor je kerstman en andere houtsnijwerken.
Voor een echte vintage look kan je licht eiken beits gebruiken van elk willekeurig merk. Gebruik je liever wax? Ga dan voor antiekwax. Na het verven met acryl zal deze wax voor een verweerde look zorgen wat naar mijn mening een hele mooie afwerking is voor houten werkjes.
Met penselen kan je de acrylverf en beits aanbrangen op je houten Kerstman.
Gebruik een oud t-shirt om de beits of wax van het houten werk af te wrijven na het aanbrengen. Zo voorkom je klodders en komt de kleur weer daar voren. De beits en wax zal op deze manier in de groeven blijven zitten en deze benadrukken.
Whittling boeken
Zie jij in onze Houtsnij inspiratie map op Pinterest de mooiste whittling werken voorbijkomen maar weet je zelf niet waar je moet beginnen? Verschillende houtsnijkunstenaars hebben prachtige ontwerpen voor je bedacht en verzameld die je gelijk kan gebruiken. Mijn top 3 beste Whittling boeken zijn:
In dit boek staan hele fijne en mooie projecten voor beginners uitgelegd inclusief oefeningen en plaatjes om je te begeleiden.
Liever aan de slag met woondecoratie zoals lepels en kommen? Dan is het handboek houtsnijden echt een perfecte startersgids.
~ Chris Lubkemann
Ben je opzoek naar veel kleine projecten om mee te oefenen? Dit boek bevat maar liefst 42 kleine whittling projecten.
Whittling technieken
Voordat je begint met houtsnijden zijn er een aantal basistechnieken die fijn zijn om te weten. In de tutorial bespreek ik van begin tot eind hoe je een houten Kerstman kan maken en vertel ik tussendoor over de verschillende snijtechnieken die ik daarvoor gebruik. Hier vind je alle instructies over de snijtechnieken nog eens allemaal op een rijtje.
Veiligheid
Veiligheid werd als extra tip onder onze tutorial vermeld en deze nemen we dan graag ook nog eens extra mee in deze blog. Allereerst is het van belang dat je houtsnijmes scherp is. Met een bot mes schiet je sneller uit en zijn de bewegingen moeilijker te controleren. Gebruik daarom voordat je begint en minimaal om de 20 minuten de leren strop met polish om je mes ten alle tijd goed scherp te houden. Wrijf de strop goed in met de bijgeleverde polish en haal je mes in een scherpe hoek (10 graden), met lichte druk, aan beide kanten langs de strop.
Een vlijmscherp mes betekent ook dat je goed moet opletten of je vingers niet in de snijrichting van je mes liggen tijdens het snijden van het hout. Ga er vanuit dat je uit kan schieten en zorg er altijd voor dat je vingers niet in de weg liggen. Ben je nog niet ervaren met het snijden van hout, dan is het werken met een veiligheidshandschoen of tape voor je vingers aan te raden. De hand waarmee je niet je mes vast houdt is hierbij het belangrijkste.
Stop snede
Bij de stop snede maak je met je mes een rechte snede (dus 90 graden ten opzichte van het hout). Vervolgens snij je naar deze snede toe. Door de rechte snede zorg je ervoor dat de snede automatisch gestopt wordt waardoor er een mooie diepe rand ontstaat.
Deze snede wordt bij het maken van de Kerstman onder andere gebruikt voor de rand van de hoed.
V snede
De v snede lijkt een beetje op de stop snede, maar in plaats van 1 rechte en 1 schuine snede maakt je nu twee even schuine snedes zodat er een V ontstaat. Dit kan aan de zijkant van een blokje zijn maar het kan op elke willekeurige plek in je werk. De V snede wordt vaak gebruikt om schaduw toe te voegen en subtiele overgangen te laten zien.
Deze snede wordt bij het maken van de Kerstman onder andere gebruikt voor de overgang van het gezicht naar de baard (bovenste baard lijnen), reliëf in de baard en de mond.
Driehoekssnede
De driehoekssnede is een techniek waarbij je niet één rechte lijn trekt zoals bij de stop snede (mes 90 graden ten opzichte van het hout), maar twee, haaks op elkaar. Je maakt deze snedes zo diep mogelijk en je maakt de lijnen zo lang als je de driehoek groot wil hebben. Vervolgens maak je door een snede van de een naar de andere lijn te maken, de driehoek af.
Deze snede is super mooi om je werk meer schaduw en diepgang te geven. Voor deze Kerstman gebruiken we deze snede dan ook nog vaak .
Duw- en treksnede
Bij een duw snede zet je je duim op het achterkant van het mes en duw je tegen het mes zodat je grip hebt en met mate kracht kan zetten. Zorg bij deze snede dat het mes met een kleine hoek over het hout snijd en zo kleine, dunne krulletjes maakt. Zorg ervoor dat het mes het werk doet, heb geduld en probeer niet te veel hout in één keer weg te snijden. Zorg dat de vingers van je andere hand niet in de snijrichting liggen zodat je bij uitschieters niet in je vinger snijdt.
Een trek snede voer je uit zoals je een aardappel schilt. Je zet je duim tegen het blokje aan (onder de snijrichting) en trekt vervolgens het mes naar je duim toe. Ben je een beginner? Tape je duim van je snijhand dan in, zodat je niet in je duim kan snijden.
Deze technieken gebruik je om vorm te geven aan de Kerstman. Deze snedes gebruik je dan ook het meest. Welk van deze snedes je gebruikt is afhankelijk van wat je zelf fijn vindt.
Duw snede
Trek snede
Kleur & afwerking
In principe is je Kerstman klaar als jij vindt dat hij klaar is! Hou je van hout dan kan je met een klein schroef oogje en een touwtje je Kerstman ophangen in de boom. Vind jij het leuk om je Kerstman wat meer kleur te geven lees dan nog even verder.
Voor het afwerken van je Kerstman gebruiken we acrylverf, beits, kwatsen en een oude katoenen doek. Voor het verven van je Kerstman kan je het beste acrylverf gebruiken. Leng de verf aan met een klein beetje water om de nerf van het hout nog een beetje door de verf heen te laten komen.
Je Kerstman heeft nu een leuk kleurtje, maar ik vind de felle kleuren van acryl persoonlijk niet mooi voor een echte houtlook. We gaan daarom je werkje wat viezer maken. Dit doen we met Beits (eikenhout kleur) of antiekwax. Smeer met een kwast of doek je Kerstman helemaal in met beits nadat de acryl minimaal 24 uur heeft kunnen intrekken. Wrijf daarna de beits er zo goed mogelijk af met een oude lap stof.
Op Pinterest hebben we verder ook nog prachtige houtsnijkunst van makers over de hele wereld voor je verzameld om inspiratie op te doen. Let wel op! Wil jij jouw creaties delen op social media? Verwijs dan altijd naar de maker van het patroon zodat ze de waardering krijgen die ze verdienen. En wil jij je handgemaakte producten ook echt verkopen? Zorg dan dat je alleen inspiratie opdoet van andere makers en niet hun designs 1-op-1 overneemt. Gebruik je creativiteit om je eigen stempel op je creaties te drukken.
(BINNENKORT!) Nederlandse houtsnijkunst talenten
Ook in ons eigen koude kikkerlandje hebben we enorm veel creatief talent, waaronder de houtsnijkunstenaars X, X en X (BINNENKORT!). Ben je na het zien en lezen van deze blog en bijbehorende tutorial helemaal fan geworden van houtsnijden? Dan zijn deze makers meer dan de moeite waard om beter te leren kennen en te volgen.
Disclaimer affiliate linken
We maken in deze blog gebruik van affiliate. Dit houdt in dat wij een kleine vergoeding krijgen als je via de linken in de blog een product koopt. Dit kost voor jou niks extra, maar zorgt ervoor dat we meer van deze video’s en blogs kunnen blijven maken. De producten die we aanraden zijn niet gesponsord. Wij raden alleen producten aan vanuit onze eigen ervaring dus dit beïnvloed onze productbeoordelingen niet.
